Kiruna is the northernmost town in Sweden, just 145 km south of the Arctic Circle. It’s home to 18,000 people. And it’s moving — all of it — two miles to the east, starting next month.
The reason for the move is the iron mine that sits smack dab in the middle of town. It’s been in operation for more than 100 years and is said to be the world’s largest. Now, the company that runs it, Luossavaara-Kiirunavaara AB (LKAB), wants to make it even bigger. The company’s plan is to dig deeper into the mine, which would upset thousands of homes, as well as municipal buildings in the center of town.
LKAB has a solution: shell out $1 billion to shift everything eastward by dismantling, moving, and reassembling houses and local landmarks — including the historic church, which was voted Sweden’s most beautiful building in 2001 in a nationwide contest.
This plan has been in the works for a decade already, and even as the move gets underway next month, it’s projected to take as many as 25 years to complete.”Everyone that lives in Kiruna has known that the city will eventually be relocated — everyone can see the mines eating up the city,” Viktoria Walldin, a social anthropologist hired to work on the relocation, told the BBC. “The question has always been when.”
The mining company has commissioned White Arkitekter AB, a Stockholm-based architecture firm, to design the new city center and many of the new buildings. The firm’s plans envision a city that’s dense, pedestrian-friendly, and sustainable.
“We have been around the world looking at how other countries like Germany and parts of Africa have handled similar projects, but they are just moving small villages and houses, not huge city centers,” says Yvel Sievertsson, an urban transformation officer at LKAB. “We’re using all the expertise we can to help us, but it’s a completely unknown situation.”
(Ακολουθεί Σχόλιο του Πέτρου Τζεφέρη) (comment by Petros Tzeferis)
Τουρισμός και μεταλλεία συνυπάρχουν στην Κιρούνα, και δεν είναι υπερβολή ότι δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο επισκέπτονται την περιοχή όχι μόνο για να κάνουν ορειβασία στα γύρω βουνά, να δουν τον ήλιο του μεσονυχτίου το καλοκαίρι, το βόρειο σέλας το χειμώνα, τις λίμνες και την βιοποικικότητα της τούνδρας.
Η αλήθεια είναι ότι έρχονται από όλο το κόσμο για να δούνε το ορυχείο, το περίφημο ορυχείο “σιδηρομεταλλεύματος” που στέκεται εκεί πάνω από 100 χρόνια. Για την ακρίβεια μεγαλώνει διαρκώς, βαθαίνει διαρκώς, σύντομα θα ξεπεράσει τα 1500 μέτρα κάτω από το έδαφος. Και μαζί του παρασύρει την ίδια την κωμόπολη, μετακινεί ανθρώπους, σπίτια και την ίδια την ιστορική εκκλησία που ψηφίστηκε ως το ωραιότερο κτίριο της Σουηδίας το 2001.
Με κάποια γκρίνια ναι. Αλλά με την πλειοψηφία συναινετική.. Κι αυτό γιατί ο “κιρουνιώτης” ξέρει πως η ζωή του ειναι συνδεδεμένη με το ορυχείο, ζει και υπάρχει μαζί με αυτό, διαφορετικά θα πάψει να υπάρχει. Το μόνο εύκολο ήταν ολη η πόλη να φύγει να πάει μακρυά, κανείς δεν το θέλει αυτό όμως.
Το κατάλαβα αυτό όχι τώρα, αλλα πολλά χρόνια πριν, όταν νεαρός φοιτητής είχα επισκεφτεί το μεταλλευτικό μουσείο της Κιρούνας στα 800 μέτρα κάτω από τη γη. Η κωμόπολη θα μετακινηθεί έλαφρά, σιγά σιγά τα επόμενα 20-30 χρόνια, όσο χρειάζεαι για να συνεχίσει το sub level caving…
Και η ζωή συνεχίζεται. Και η ανάπτυξη θα συνεχιστεί στην Κιρούνα για τουλάχιστον 100 χρόνια ακόμη. Οχι ανέξοδα, όχι ανερυθρίαστα, μοιρολατρικά ενδεχομένως, αλλά θα συνεχιστεί. Γιατί αυτή την ανάπτυξη διάλεξαν οι ανθρώπινες κοινότητες εδώ και αιώνες.
Θα σας πω: καθεμία είναι και διαφορετική περίπτωση. Οι συγκρίσεις από μόνες τους δεν οδηγούν πουθενά, ειδικά αν στοχεύουν στην αρνητική κριτική. Το θέμα ειναι τί μπορούμε να αξιολογήσουμε θετικά και να χρησιμοποιήσουμε για το δικό μας όφελος, τον τόπο μας. Δείτε για παράδειγμα τα Ασπρα Σπίτια, στη παραλία Διστόμου. Υπάρχουν από το 1963. Υπάρχουν και ζουν επειδή υπάρχει ο βωξίτης, επειδή υπάρχει το αλουμίνιο της ελλάδος, επειδή παράγουν κι ανταποκρίνονται στην πρωτογενή παραγωγή. Επειδή είτε το ίδιο το περιβαλλοντικό διακύβευμα, είτε η διαχείρισή του, είτε και τα δύο, ειναι διαφορετικά. Ομως με ένα διαρκές “οχι” και ένα διαρκές “εάν” στα χείλη, ανάπτυξη δεν γίνεται.
Διαφορετικά, θα γυρίσουμε και πάλι στον πολιτισμό των “ινδιάνων”, χωρίς ουδεμία απαξιωτική διάθεση για την υπέροχη αυτή κατηγορία των ιθαγενών πληθυσμών. Ομως αυτός ο αξιοθαύμαστος πολιτισμός που ο κόσμος μας απαρνήθηκε εδώ και αιώνες, απαιτεί θυσίες που δεν τις διανοοούμαστε όλοι εμείς οι ψευτο-οικολογούντες δεξιά και αριστερά. Ας αρχίσουμε, για παράδειγμα, με τον αποχωρισμό μας από το έξυπνο (αλλά περιβαλλοντικά επικίνδυνο) κινητό μας και σύντομα τα ξαναλέμε….