Τα παρακάτω αποτελούν πρόταση για την διαχείριση του θέματος στην υπό αναμόρφωση σχετική νομοθεσία για την έρευνα κι εκμετάλλευση των λατομικών ορυκτών.
1. Οι εκμεταλλευτές των λατομείων οφείλουν να αποκαταστήσουν τους λατομικούς χώρους στους οποίους δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην εγκεκριμένη για το σκοπό αυτό μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τους περιβαλλοντικούς όρους του εκάστοτε έργου. Η αποκατάσταση αυτή πραγματοποιείται σταδιακά εντός του χρόνου που προβλέπεται στην χορηγηθείσα άδεια εκμετάλλευσης. Ειδικώς, για τα λατομεία αδρανών υλικών που λειτουργούν για την εκτέλεση δημοσίων έργων, η χρονική διάρκεια της αποκατάστασης καθορίζεται από τις σχετικές αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.
2. Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος των λατομείων που διακόπτουν τη λειτουργία τους χωρίς υπαιτιότητα του έχοντος την εκμετάλλευσή τους, πραγματοποιείται από τον εκμεταλλευτή σύμφωνα με ειδική μελέτη, οι προδιαγραφές και το χρονοδιάγραμμα της οποίας ορίζονται στην κοινή υπουργική απόφαση υπ’ αριθμ. Δ10/Φ68/οικ.4437/1.3.2001 (ΦΕΚ Β΄ 244).Τα λατομεία αυτά παύουν οριστικά τη λειτουργία τους μετά το πέρας του οριζόμενου από την ειδική μελέτη χρόνου, εντός του οποίου ολοκληρώνεται η αποκατάσταση. Ο χρόνος αυτός δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 3 (τρία) έτη.
3. Η μη πραγματοποίηση της αποκατάστασης λατομείων όπως αυτή ορίζεται στους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, συνεπάγεται την επιβολή των κυρώσεων που προβλέπονται στις διατάξεις των ν. 1650/1986 (ΦΕΚ Α’ 160) όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 3010/2002 (ΦΕΚ Α’ 91) και ισχύει και τις λοιπές ισχύουσες διατάξεις σχετικά με την μη τήρηση περιβαλλοντικών όρων. Οι περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των λατομείων με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους και την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία διενεργούνται από τις κατά το νόμο αρμόδιες αρχές, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 20 του Ν. 4014/2011, όπως ισχύει.
4.Ανάκληση αδείας ή λύση της σύμβασης μίσθωσης των λειτουργούντων λατομείων συνεπάγεται και την κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής για την αποκατάσταση, κατά το μέρος της που αναλογεί στο μη αποκατασταθέν τμήμα. Η εγγυητική επιστολή καταπίπτει υπέρ του Πράσινου Ταμείου και το ποσό αυτής στην περίπτωση δημόσιων εκτάσεων διατίθεται αποκλειστικά για την αποκατάσταση του χώρου εκμετάλλευσης, απαγορευομένης απολύτως της διάθεσής της για άλλο σκοπό. Στην περίπτωση που η εκμετάλλευση πραγματοποιήθηκε σε εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, το ποσό αποδίδεται στις δασικές υπηρεσίες, για την αποκατάσταση του δασογενούς περιβάλλοντος.
5. Η μη αποκατάσταση λατομικού χώρου όπως αυτή ορίζεται στους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, ειδικώς σε εκτάσεις που προστατεύονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, συνεπάγεται, πέραν των προβλεπομένων στην προηγούμενη παράγραφο, την υποχρεωτική κήρυξη της έκτασης ως αναδασωτέας και την επιβολή από την αρμόδια δασική αρχή σε βάρος του δικαιούχου των ποινών της παραγράφου 1 του άρθρου 71 του νόμου 998/1979. Μη αποκατασταθείσα κατά τα ανωτέρω δασικού χαρακτήρα έκταση αποκαθίσταται από τη δασική υπηρεσία σύμφωνα με το ύψος της εγγυητικής επιστολής που καταπίπτει υπέρ του Πράσινου Ταμείου. Οι ιδιοκτήτες ή διακάτοχοι, εάν πρόκειται για ιδιωτικές ή διακατεχόμενες δασικού χαρακτήρα εκτάσεις, υποχρεούνται να εξασφαλίζουν τη διακίνηση των συνεργείων, μηχανημάτων και υλικών, που χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση, και να μεριμνούν για τη διατήρηση των εκτελούμενων έργων. Σε περίπτωση μη τήρησης της τελευταίας ταύτης υποχρέωσης των ιδιοκτητών ή διακατόχων, αυτοί υποχρεούνται στην άμεση αποκατάσταση του έργου.
Στην περίπτωση που στην έκταση εντοπίζεται απολήψιμο κοίτασμα το οποίο δεν έχει αποληφθεί, τότε η έκταση δεν κηρύσσεται ως αναδασωτέα και ο λατομικός χώρος τίθεται σε δημοπρασία. Εάν δεν υπάρξει εκδήλωση ενδιαφέροντος για την εκμετάλλευση του χώρου αυτού εντός τριετίας, τότε η έκταση του λατομικού χώρου κηρύσσεται υποχρεωτικά ως αναδασωτέα και επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από την δασική νομοθεσία ποινές, εις βάρος του τελευταίου κατόχου της άδειας εκμετάλλευσης.
6. Επιτρέπεται η εγκατάσταση μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) εντός λειτουργούντων λατομείων, ανεξαρτήτως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους, για τους σκοπούς του επόμενου εδαφίου. Η εγκατάσταση πραγματοποιείται κατόπιν συναίνεσης ή σύμπραξης των εκμεταλλευτών των λατομείων αυτών, των οποίων δεν πρέπει να παρεμποδίζεται η εκμετάλλευση, ούτε να δεσμεύονται αποθέματα των κοιτασμάτων.
Τα εγκεκριμένα ως άνω συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων, δύνανται να προβαίνουν σε εναπόθεση των αδρανών προϊόντων ή καταλοίπων τους για την αποκατάσταση των λατομικών χώρων εντός των οποίων είναι εγκατεστημένα σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις εγκεκριμένες μελέτης του λατομείου (τεχνική και περιβαλλοντικών επιπτώσεων) στις οποίες τεκμηριώνεται και η συνδρομή των προϋποθέσεων του προηγουμένου εδαφίου.
[του Πέτρου Τζεφέρη] [by Tzeferis Petros]