ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΔΙΕΘΝΩΣ

Οι διεκδικητές των κοιτασμάτων πετρελαίου της αρκτικής

Την ίδια στιγμή που η τιμή του πετρελαίου έχει εκτιναχθεί, οι πέντε χώρες που συνορεύουν με τον Αρκτικό Κύκλο, δηλ. Ρωσία, ΗΠΑ, Καναδάς, Νορβηγία και Δανία, διεκδικούν μερίδιο από τα πλουσιότερα ανεξερεύνητα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Γης.

Σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο, κάτω από τους πάγους της κορυφής του κόσμου (που σημειωτέρον έχουν φτάσει στα χαμηλότερα ιστορικά επίπεδα σύμφωνα με έκθεση του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων για το Χιόνι και τον Πάγο, στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο ) φιλοξενείται το 22% των ανεξερεύνητων αλλά προσπελάσιμων αποθεμάτων πετρελαίου της Γης και αντίστοιχες ποσότητες φυσικού αερίουΆλλες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 90 δισεκατομμύρια βαρέλια ή το ένα τέταρτο των παγκοσμίων αποθεμάτων φυσικού αερίου. 

Circum-Arctic Resource Appraisal

Είναι λοιπόν απολύτως λογικό, ακόμη και χώρες που δεν συνορεύουν με την Αρκτική ,  να έχουν διεκδικήσεις. Τόσο η Κίνα όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση επιδιώκουν να αποκτήσουν καθεστώς παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο, ένα διακυβερνητικό φόρουμ στο οποίο συμμετέχουν σήμερα τα πέντε αρκτικά κράτη, κι ακόμη η Φινλανδία, η Ισλανδία και η Σουηδία.

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει ότι καθεμία από τις πέντε χώρες έχει δικαίωμα εκμετάλλευσης μίας ζώνης, η οποία εκτείνεται μέχρι 200 μίλια από τις ακτές της. Η Επιτροπή για τα Ορια της Υφαλοκρηπίδας είναι αρμόδια για την εξέταση των σχετικών διεκδικήσεων, αλλά το χρονοδιάγραμμα του μηχανισμού αυτού είναι σχετικά αόριστο. Υποτίθεται ότι τα πέντε αρκτικά κράτη έχουν δέκα χρόνια από τη στιγμή που επικυρώνουν τη σύμβαση για να παρουσιάσουν τις διεκδικήσεις τους. Εντούτοις, για παράδειγμα, oι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν την σύμβαση, αλλά δεν την έχουν επικυρώσει ακόμη…Εξάλλου, η Ρωσία, θεωρεί ότι δικαιούται όχι 200 αλλά μέχρι 350 μίλια, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι η (αχαρτογράφητη) υποθαλάσσια οροσειρά Lomonosov αποτελεί φυσική συνέχεια της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της.

Ανάλογο επιχείρημα έσπευσαν να προβάλλουν Καναδάς και Δανία.  Μάλιστα οι Δανία και Ρωσία, ήδη ολοκλήρωσαν επιστημονικές αποστολές για τη συλλογή στοιχείων που τεκμηριώνουν τη σύνδεση τους με την υποθαλάσσια οροσειρά Lomonosov και θα τις καταθέσουν στην επιτροπή του ΟΗΕ για τα Όρια των Υφαλοκρηπίδων, με έδρα τη Νέα Υόρκη, ως το Νοέμβριο του 2014. Να σημειωθεί ότι οι διεκδικήσεις της Δανίας γίνονται από κοινού με τη Γροιλανδία και τα Νησιά Φερόες, που είναι εξαρτώμενά της εδάφη με καθεστώς αυτοδιοίκησης και γεωγραφικά ανήκουν στον Αρκτικό Κύκλο.

Κάτω από τους πάγους της κορυφής του κόσμου φιλοξενείται το 22% των ανεξερεύνητων αλλά προσπελάσιμων αποθεμάτων πετρελαίου της Γης και αντίστοιχες ποσότητες φυσικού αερίου.

Επίσης Ρωσία και Νορβηγία, το 2010 υπέγραψαν συμφωνία για την οριοθέτηση των συνόρων τους στον Αρκτικό Ωκεανό, οριστικοποιώντας μια διαφωνία 40 ετών. Το πρώτο βήμα μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ έγινε πριν από ένα χρόνο, όταν υπογράφτηκε συμφωνία ανάμεσα στη ρωσική  Rosneft και στην αμερικανική Exxon Mobil, για την εκμετάλλευση των υπεράκτιων πετρελαϊκών πεδίων στο ρωσικό Αρκτικό Κύκλο. Το θετικό της συμφωνίας για τη Ρωσία ήταν ότι η Rosneft απέκτησε αυτόματα και δικαίωμα εκμετάλλευσης κοιτασμάτων στον Κόλπο του Μεξικού και το Τέξας.

Ωστόσο, λίγοι πιστεύουν ότι οι Ρώσοι θα λύσουν το ίδιο εύκολα τις διαφωνίες τους και με τις υπόλοιπες χώρες. Στην παρούσα φάση, μέσω διάφορων διμερών κυρίως συμφωνιών, σχεδόν όλοι οι μεγάλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί δραστηριοποιούνται στην περιοχή, ανάμεσα τους η νορβηγική Statoil, η ιταλική Eni, η ολλανδική Shell, η γαλλική Total και λίαν συντόμως η βρετανική BP.  Εντούτοις, λόγω επικράτησης  ακραίων καιρικών συνθηκών, η δραστηριοποίηση αυτή δεν έχει επιφέρει ουσιαστικό αποτέλεσμα στις ερευνητικές εργασίες, παρά το μεγάλο τους κόστος. Σε τουλάχιστον δυο περιπτώσεις οι έρευνες κρίθηκαν ανεπιτυχείς , ενώ στην περίπτωση του Σχεδίου Shtokman , η εξόρυξη των αποθεμάτων φυσικού αερίου την περιοχής (Το κοίτασμα Στόκμαν είναι ένα από τα μεγαλύτερα της Ρωσίας και βρίσκεται στη Θάλασσα του Μπάρεντς) κρίθηκε προσωρινά ασύμφορη και κάθε δραστηριότητα αναβλήθηκε επ΄ αόριστον.   Ναυάγιο στη Θάλασσα του Μπάρεντς

Επιπλέον, κάθε ένα από τα πέντε αρκτικά κράτη  έχει επεξεργαστεί ένα στρατηγικό σχέδιο που αφορά  τη στρατιωτική του παρουσία στην περιοχή. Το ρωσικό σχέδιο «Αρκτική 2020» προβλέπει 45 δισ. δολάρια για εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και για την αποστολή μιας στρατιωτικής δύναμης στην περιοχή.  Η καναδική «Βόρεια Στρατηγική» προβλέπει περίπου 3  δισ. δολάρια για οχήματα παντός εδάφους και  ένα νέο παγοθραυστικό. Η Νορβηγία έγινε η πρώτη χώρα της Αρκτικής που από το 2009 απέκτησε μια βάση βορείως του Αρκτικού Κύκλου, όπου έχουν ήδη πραγματοποιηθεί διάφορα γυμνάσια του ΝΑΤΟ. Ακόμη κι η Δανία έχει σχέδια για την εγκατάσταση μιας Αρκτικής Στρατιωτικής Διοίκησης στη Γροιλανδία.  Υπάρχει διάχυτη η αισιοδοξία ότι η στρατιωτική αντιπαράθεση θα αποφευχθεί τελικά.  Ολα πάντως δείχνουν ότι σύντομα η Αρκτική θα γίνει ο επόμενος παγκόσμιος κόμβος πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Σχετικά Άρθρα