Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που απασχολούν τη ναυτιλία είναι η ρύπανση των υφάλων των πλοίων που προκαλείται από την προσκόλληση σε αυτά ζωικών και φυτικών οργανισμών. Εξαιτίας της ρύπανσης επιτείνεται η διάβρωση στην περιοχή των υφάλων, ελαττώνεται η ταχύτητα πλεύσης του πλοίου και αυξάνεται σημαντικά η κατανάλωση καυσίμου.
Η ρύπανση αυτή η οποία οφείλεται σε προσκόλληση στα ύφαλα θαλάσσιων ζώων και φυτών, εκτός από το γεγονός ότι επιτείνει τη διάβρωση των υφάλων, προκαλεί ελάττωση της αρχικής ταχύτητας πλεύσης των πλοίων σε ποσοστό ως και 40% μέσα σε διάστημα ενός χρόνου. Ακόμα κι όταν τα πλοία δεξαμενισθούν, καθαριστούν και επαναβαφούν τα ύφαλα τους με κατάλληλα χρώματα, έχουν ήδη χάσει οριστικά ένα 7-14% της αρχικής τους ταχύτητας, επειδή η κατεργασθείσα και επαναβαφείσα επιφάνεια δεν μπορεί να επανακτήσει πλήρως την αρχική λειότητα της. Εκτός από τα ύφαλα, συνήθως ρυπαίνονται και τα δίκτυα θαλάσσιου νερού (sea water piping systems), δηλαδή δίκτυα θέρμανσης, ψύξης ή/και συμπυκνωτές που εργάζονται με θαλασσινό νερό, με συνέπεια την ελάττωση της ενεργού διατομής των σωλήνων αναρρόφησης και την αναμενόμενη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας για τη λειτουργία των υποστηριζόμενων μονάδων.
Δυστυχώς και παρά την αποτελεσματικότητα τους από τεχνικό – οικονομική άποψη, τα χρησιμοποιούμενα αντιρρυπαντικά υφαλοχρώματα δημιουργούν λόγω της τοξικότητάς τους σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Απαιτούνται νέα υλικά και τεχνικές για μια λύση συμβατή με την εύθραυστη σημερινή οικολογική ισορροπία.
Στην Ελλάδα, η ενασχόληση με το φαινόμενο και τις σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις του κρίνεται από μικρή έως ασήμαντη. Ωστόσο είναι γνωστό ότι η χώρα μας διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς στόλους, καλύπτοντας πάνω από 10% της παγκόσμιας χωρητικότητας και παράλληλα διαθέτει έναν υπολογίσιμο (και πολύτιμο) πολεμικό στόλο και ένα σημαντικότατο στόλο σκαφών αναψυχής που καταγράφεται σιγά – σιγά τα τελευταία χρόνια. Ακόμα το τεράστιο μήκος των ακτών της σε σχέση με την επιφάνεια της, η ρύπανση και ο ευτροφισμός των παράκτιων περιοχών και το γεγονός ότι τα περισσότερα εργοστάσια της είναι παραθαλάσσια και χρησιμοποιούν στα δίκτυα θέρμανσης και ψύξης θαλασσινό νερό, επιτείνουν το φαινόμενο σε σημαντικό βαθμό. Τέλος, οι μέθοδοι προστασίας από τη θαλάσσια διάβρωση (καθοδική προστασία, ανοδική προστασία, επικάλυψη με αγώγιμα ή με επιστρώματα) εφαρμόζονται με ελλείψεις ή/και λάθη.Είναι σοβαρή παράλειψη, για ένα θέμα που θα έπρεπε να βρίσκεται στην προτεραιότητα όλων των θεμάτων έρευνας και ανάπτυξης (όπως συμβαίνει με όλες τις χώρες που έχουν ναυτική παράδοση), να μην υπάρχει ούτε ένα σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα, όταν υπάρχει διεθνές επιστημονικό περιοδικό που ασχολείται μόνο με το θέμα αυτό (με το συναφή τίτλο Biofouling) το οποίο εκδίδεται μάλιστα στην Ελβετία. Αν υπάρχει κάτι που διαφοροποιεί είτε τα παραπάνω είτε τα αναφερόμενα στο συνημμένο αρθρίδιο, την τελευταία δεκαετία που ο υποφαινόμενος δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα, θα δεχόμουν με χαρά την οποιαδήποτε διόρθωση.
[Πέτρος Τζεφέρης] [by Peter Tzeferis]
