[του Βασίλη Ξυπολυτά*]
Η κυβέρνηση προσφάτως ενέκρινε την έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου σε τρεις περιοχές της Δυτικής Ελλάδος. Πρόκειται για οικόπεδα, στον Πατραϊκό κόλπο, δυτικά των Ιωαννίνων στην Ήπειρο και στην περιοχή του Κατακόλου στην Ηλεία. Ο μέχρι τώρα αντίλογος στην υποθαλάσσια εξόρυξη πετρελαίου ταυτιζόταν με τις πιθανές περιβαλλοντικές καταστροφές. Παρά ταύτα υπάρχει μια εξίσου σημαντική παράμετρος που πρέπει να αναδειχθεί. Αυτή της οικονομικής τουριστικής καταστροφής σε περίπτωση περιβαλλοντικού ατυχήματος.
Μέχρι πρόσφατα υπήρχε η ψευδαίσθηση ότι η σημερινή τεχνολογία και η κείμενη νομοθεσία ήταν αρκετές για να διαφυλάξουν τις θαλάσσιες εξορύξεις. Παρά ταύτα η πρόσφατη περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή στο κόλπο του Μεξικού κατέδειξε ότι δεν είμαστε ασφαλείς. Τον Απρίλιο του 2010, η έκρηξη στην εξέδρα άντλησης πετρελαίου «Deepwater Horizon» κόστισε τη ζωή σε 11 εργάτες και τη διαρροή 780 εκατομμυρίων λίτρων πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού με αποτέλεσμα να δεχτεί ένα ισχυρό πλήγμα, η αλιευτική και τουριστική βιομηχανία του κόλπου.
Η οργάνωση Εnvironment for America- research and policy center, σε σχετική μελέτη της, κατέδειξε ότι ο τομέας του τουρισμού και της αλιείας στο κόλπο του Μεξικού επέφερε ετησίως, 204 δις δολάρια στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Περίπου 5 φόρες περισσότερα από όσα αποδίδει η ετήσια παράγωγη πετρελαίου. Επιπλέον δε, ο τουρισμός απέφερε 4.5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας έναντι μόνο 154.000 του τομέα της πετρελαιοπαραγωγής.
Η περίπτωση της Ελλάδας, δεν διαφέρει και πολύ. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, στις περιοχές που δόθηκε η πρώτη έγκριση για υποθαλάσσια εξόρυξη εκτιμάται ότι υπάρχουν κοιτάσματα δυναμικότητας 283 εκατομμυρίων βαρελιών σε βάθος 20ετίας. Με τις διεθνείς προβλέψεις για τη διακύμανση της τιμής του πετρελαίου -που σύμφωνα με έρευνες τα επόμενα χρόνια προβλέπεται στα 150 δολάρια το βαρέλι, η εκτιμώμενη αξία αυτών των ποσοτήτων ανέρχεται περίπου στα 25 δισ. ευρώ στη διάρκεια της 20ετίας, εκ των οποίων σε 12-14 υπολογίζονται τα έσοδα του δημοσίου.
Αντίστοιχα δε, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Συνδέσμου Eλληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) το 2010 οι τουριστικές εισπράξεις ανήλθαν στα 9,61 δις ευρώ, δηλαδή σε βάθος 20ετιας περί τα 192.2 δις εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον ο τουρισμός απασχολεί 400.000 εργαζόμενους έναντι μερικών χιλιάδων που θα απασχοληθούν στην πετρελαϊκή εξόρυξη.
Γίνεται λοιπόν ευκόλως αντιληπτό ότι η εξόρυξη πετρελαίου πρέπει να γίνει με πολύ προσεκτικά βήματα και να μην αντιμετωπίζεται ως λύτρωση υπέρ-απλουστευτικά, από την οικονομική κρίση που μαστίζει την χώρα μας. Και αυτό γιατί δεν απειλεί μόνο το περιβάλλον αλλά την μεγαλύτερη βιομηχανία της χώρας, την Τουριστική.
Πλήρες άρθρο [*O Βασίλης Ξυπολυτάς είναι αντιδήμαρχος Κηφισιάς και έχει ειδικευτεί σε ζητήματα περιβάλλοντος στο πανεπιστήμιο του Harvard]
Πολλά θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει στους παραπάνω υπερ-απλουστευμένους συσχετισμούς ανάμεσα στους δύο τομείς. Ομως δεν θα το κάνουμε. Εμείς, από τη μεριά του oryktosploutos.net, επισημαίνουμε καταρχήν στις ορθές ως άνω αναφορές των κινδύνων από τις οffshore εξορύξεις πετρελαίου ότι και ο τουρισμός έχει κινδύνους που συνδέονται με το περιβάλλον και τον πολιτισμό μας, διαφορετικής έντασης αποτελεσμάτων, που όμως δεν θα πρέπει να αγνοεί κανείς. Είναι αλήθεια ότι σε οικονομικούς όρους, ένα συμβάν στην κλίμακα της καταστροφής στον Κόλπο του Μεξικού μπορεί να προκαλέσει ζημίες ύψους 30 δις ευρώ.Πράγματι, κανείς δεν θα ήθελε ένα μεγάλο ατύχημα στο Αιγαίο ή στο Ιόνιο, με τεράστια επίπτωση στο περιβάλλον και τον τουρισμό μας, όμως ήδη και μετά το ατύχημα στον κόλπο, τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας για τις υπεράκτιες εξορύξεις πετρελαίου έχουν γίνει εξαιρετικά αυστηρότερα και καμία γεώτρηση δε θα εγκρίνεται ούτε θα διεξάγεται πλέον εάν δεν τηρούνται τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης, αντιμετώπισης και οικονομικής ευθύνης. Τα ατυχήματα, ειδικά τα μεγάλα, έχουν πάντοτε διδακτική αξία που μεταφέρεται τις περισσότερες φορές στο νομοθετικό πεδίο.
Αλλωστε ας μην ξεχνάμε και το κοίτασμα του Πρίνου το οποίο ευρίσκεται σε λειτουργία από το 1981 και δεν θυμάμαι ποτέ να κατέγραψε σοβαρό ατύχημα.
Αλλωστε, το ζητούμενο αξιότιμε κε
Ξυπολυτά, δεν είναι να μην κάνουμε οποιαδήποτε βιομηχανική επένδυση στον τόπο μας επειδή η στατιτική μας διαβεβαιώνει για τους υφιστάμενους κινδύνους, αλλά πώς θα μπορέσουμε να τα συνδυάσουμε όπου αυτό δεν διακυβεύει το περιβάλλον [βάζοντας προφανώς τις απαιτούμενες ασφαλιστικές δικλείδες] και οδηγεί σταδιακά στην δυναμική μιας βιώσιμης ανάπτυξης που υπηρετεί τις ανθρώπινες αξίες και διασφαλίζει την ποιότητα ζωής.
Στην ΕΕ αλλά και σε άλλες χώρες (πχ το Ντουμπάι) ήδη έχουμε ισχυρά δείγματα προς αυτήν την συνδυαστική κατεύθυνση. Να υπενθυμίσουμε ότι η άντληση πετρελαίου (και φυσικού αερίου) απο υποθαλλάσσια κοιτάσματα πραγματοποιείται στην Ευρώπη ήδη από τη δεκαετία του 1970 ενώ σήμερα, ποσοστό πάνω από 90% του πετρελαίου και πάνω από 60% του αερίου που παράγεται στην ΕΕ (και στη Νορβηγία) προέρχεται από υπεράκτιες δραστηριότητες. Υπάρχουν περισσότερες από 1.000 υπεράκτιες εγκαταστάσεις πετρελαίου ή φυσικού αερίου που λειτουργούν εντός ΕΕ.