ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΟΡΥΚΤΑ

Προοπτικές – Προτάσεις για την αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασμάτων της Δυτ. Μακεδονίας

[ του Χρήστου  Γ. Παπαγεωργίου, τ. Δ/ντη  ΔΛΚΔΜ  ΔΕΗ ΑΕ]
Στο παρόν κείμενο επιχειρείται μια προσπάθεια συνοπτικής παρουσίασης των κυριότερων δεδομένων για τη σημερινή κατάσταση, τις εξελίξεις και τις προοπτικές των στερεών καυσίμων, κατατίθενται δε συγκεκριμένες προτάσεις για τη συνέχιση της λιγνιτικής δραστηριότητας στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας (Ν. Κοζάνης και Φλώρινας). 

Για λόγους οικονομίας χώρου δεν αναλύεται η μέχρι σήμερα πορεία και αξία της συνεισφοράς του λιγνίτη στον εξηλεκτρισμό και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, αλλά υπενθυμίζεται ότι συμμετείχε κατά τα τελευταία 25 χρόνια από 50-75% στο ηλεκτρενεργειακό ισοζύγιο, προσφέροντας στον έλληνα καταναλωτή τη φθηνότερη τιμή κιλοβατώρας στην Ευρώπη των 15-κι όχι μόνο- και στη χώρα την κινητήρια δύναμη για ανάπτυξη και πρόοδο. 1. Λειτουργία λιγνιτωρυχείων και ΑΗΣ της ΔΕΗ ΑΕ στη Δ. Μακεδονία (10ετία 2001-2010)

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της λειτουργίας των τεσσάρων ορυχείων της Δ/νσης Λιγνιτικού Κέντρου Δ. Μακεδονίας (ΔΛΚΔΜ) και των αντίστοιχων ατμοηλεκτρικών σταθμών (ΑΗΣ) της ΔΕΗ στην περιοχή Πτολ/δας-Αμυνταίου κατά την 10ετία 2001-2010 ήταν τα ακόλουθα:

Κατά την α΄ 5ετία 2001-05 σημειώθηκε η υψηλότερη απαρχής παραγωγή λιγνίτη στα 4 ορυχεία της ΔΛΚΔΜ (συνολικά για την 5ετία 268,7 εκ. τον.) και συνακόλουθα καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη στους αντίστοιχους ΑΗΣ (συνολικά 129.590 GWH). Αντίθετα, στην επόμενη 5ετία 2006-10 παρατηρείται μείωση στην παραγωγή λιγνίτη (-11,1%) και στην αντίστοιχη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (-9,5%). Τούτο οφείλεται κατά βάση στην επιλογή της Πολιτείας, με τη σιωπηρή αποδοχή και συναίνεση της ανώτατης ιεραρχίας της ΔΕΗ ΑΕ, να αυξηθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο το εισαγόμενο φυσικό αέριο (αύξηση 33% στη δεύτερη 5ετία) καθώς και η τιμή της κιλοβατώρας. Έτσι, παρατηρούμε ότι στη ΔΛΚΔΜ κατά την περίοδο 2006-10 συγκριτικά με την περίοδο 2001-05, μειώνεται υπερβολικά το προσωπικό των ορυχείων, μειώνονται οι εκσκαφές με ίδιο εξοπλισμό της ΔΕΗ και αυξάνονται-σχεδόν διπλασιάζονται- οι εκσκαφές με εργολάβους (+96%). Δυστυχώς, οι πιο πάνω εξελίξεις είχαν ως αποτέλεσμα να επιτευχθούν κατά το 2010 οι ελάχιστες εκσκαφές με εξοπλισμό της ΔΕΗ κατά την πρόσφατη 15ετία και στους αντίστοιχους 4 ΑΗΣ η ελάχιστη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη 14ετία 1997-2010.

2. Πρόγραμμα ΔΕΗ ΑΕ 2011-2020 (σενάριο YΠEKA, Ioύλιος 2010)

Τα κύρια χαρακτηριστικά του σεναρίου ηλεκτροπαραγωγής, που απορρέει από την εφαρμογή της σχετικής πρότασης του ΥΠΕΚΑ για το 2020 (20-20-20) και αφορούν τη λιγνιτική δραστηριότητα στη Δ. Μακεδονία, είναι τα ακόλουθα:

Σταδιακή μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη και τελικά απένταξη-απόσυρση λιγνιτικών ΑΗΣ (ΚΑΡΔΙΑΣ, ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ και 4 μονάδων του ΑΗΣ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ) κατά την περίοδο 2019-2021 με αποτέλεσμα τη δραματική μείωση της ισχύος των λιγνιτικών ΑΗΣ

Σημαντική αύξηση ισχύος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) με πολύ υψηλό κόστος της παραγόμενης κιλοβατώρας.

-Αύξηση της ηλεκτρικής ισχύος με καύσιμο το φυσικό αέριο (εισαγόμενο).

Το 2021 προβλέπεται κατακόρυφη μείωση στην παραγωγή λιγνίτη με δυσμενέστατες επιπτώσεις για τη Δ. Μακεδονία (όπως π.χ. απώλεια εσόδων περίπου 300 εκ. ευρώ/έτος για τους Ν. Κοζάνης-Φλώρινας). Αντίστοιχα, τα εκμεταλλεύσιμα αποθέματα λιγνίτη στα λειτουργούντα σήμερα τέσσερα (4) ορυχεία της ΔΕΗ στην περιοχή Πτολ/δας-Αμυνταίου διαμορφώνονται στα ακόλουθα επίπεδα:  ~680 εκ. τον. στις 31-12-2020.

Κατά την περίοδο 2021-2052προβλέπεται να λειτουργούν στην περιοχή Πτολ/δας-Αμυνταίου μόνο οι λιγνιτικές μονάδες ΑΓ. ΔΗΜ 5 (έως το 2031) και ΠΤΟΛ/ΔΑ 5, εφόσον βέβαια προχωρήσει η κατασκευή της δεύτερης, που σήμερα καρκινοβατεί. Έτσι, στις 31-12-2052 θα παραμείνουν ~450 εκ. τον. ανεκμετάλλευτου λιγνίτη στα λειτουργούντα σήμερα ορυχεία της ΔΕΗ ΑΕ στη Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, χωρίς να συνυπολογίζονται τα αποθέματα λιγνίτη στα μη διανοιχθέντα μέχρι σήμερα για εκμετάλλευση νέα πεδία της ΔΕΗ (π.χ. πεδίο Κομνηνών). Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 300.000 GWH με τις νέες τεχνολογίες καύσης των γαιανθράκων, με συνολικά έσοδα για τη ΔΕΗ ΑΕ σε σημερινές τιμές και συνθήκες περίπου 30 δισεκ. ευρώ για μια περίοδο 32 ετών. Αυτή είναι η απώλεια ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της Δ. Μακεδονίας, που θα «καλυφθεί» από ΑΠΕ(;) και εισαγόμενο φυσικό αέριο με σημαντικά μεγαλύτερο κόστος για τον Έλληνα καταναλωτή και την εθνική οικονομία στο σύνολό της. Συγχρόνως, στην περιοχή εκμετάλλευσης του λιγνίτη θα έχει διαμορφωθεί ένα τοπίο, που θα είναι αδύνατο να αποκατασταθεί σύμφωνα με τις υφιστάμενες εγκεκριμένες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για μια σειρά τεχνικών κι άλλων λόγων, τούτο δε θα παραμένει εσαεί ως μια ανεξίτηλη απερισκεψία μας για τις επόμενες γενιές.-Μετά το 2021 τίθεται ουσιαστικά ταφόπλακα στη λιγνιτική δραστηριότητα της χώρας μας, ενώ ενισχύεται ανεξήγητα η εισαγωγή και χρήση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή. Αντίθετα, στις χώρες της Ευρώπης, που διαθέτουν σημαντικά κοιτάσματα λιγνίτη (Γερμανία, Πολωνία, Τσεχία, κ. ά) και προηγήθηκαν κατά ~150 χρόνια από τη χώρα μας στις λιγνιτικές εκμεταλλεύσεις, κατασκευάστηκαν κατά την περίοδο 1998-2010 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα η ανέγερση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με νέες τεχνολογίες καύσης σε αντικατάσταση μονάδων παλιάς τεχνολογίας, οι οποίες αναμένεται να λειτουργούν και μετά το 2040. Ακόμη, σημειώνεται ότι στις χώρες αυτές το εισαγόμενο φυσικό αέριο χρησιμοποιείται κυρίως απευθείας στο βιομηχανικό, οικιακό, εμπορικό και άλλους τομείς και μόνο κατά περίπτωση ως συμπληρωματικό στο ισοζύγιο ηλεκτρικής ενέργειας.

 

Σχετικά Άρθρα