ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΠΥΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ/ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Εθνική Πολιτική για την Αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου

Η βιώσιμη κάλυψη των αναγκών σε πρώτες ύλες είναι πλέον σαφές ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς συγκεκριμένη στρατηγική που θα υλοποιείται μέσω μίας εκφρασμένης, σαφούς, στοχευμένης, πολιτικής για τις Ορυκτές Πρώτες Υλες, σε επίπεδο χώρας. Σήμερα τέτοια πολιτική δεν υφίσταται.

Η ΕΕ άρχισε ήδη να αντιμετωπίζει ενεργά το ζήτημα της μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης διαθεσιμότητας των αναγκαίων ορυκτών πόρων με τη προώθηση της Πρωτοβουλίας για τις Πρώτες Υλες (Raw Materials Initiative), το 2008 (04.11.08). Με την πρωτοβουλία αυτή τίθεται εκ νέου το θέμα της μετάβασης σε οικονομία με πιο αποδοτική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών ΟΠΥ, με συνθήκες «βιωσιμότητας» τόσο για τα κοιτάσματα όσο και για το περιβάλλον, ενώ παράλληλα δεν παραβλέπεται η διασφάλιση της αξιόπιστης και χωρίς στρεβλώσεις πρόσβασης της ΕΕ στις πρώτες ύλες. Εντούτοις, στον τόπο μας ακόμη τυρβάζουμε fooling around…
Ποιά όμως πρέπει να είναι η Εθνική Πολιτική για τον Ορυκτό Πλούτο, τί άξονες προτεραιότητας πρέπει να έχει, και ποιούς βασικούς επιμέρους στόχους πρέπει να εξυπηρετεί;
Μια τέτοια πολιτική για το στρατηγικό σχεδιασμό και την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου θα πρέπει καταρχήν να  αναγνωρίζει την σημασία των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ) για την πρόοδο, την διασφάλιση ενός υψηλού βιοτικού επιπέδου, τη δημιουργία ανταγωνιστικής περιφερειακής οικονομίας και νέων θέσεων απασχόλησης. Παράλληλα και όχι σε δεύτερο επίπεδο, θα  πρέπει να διασφαλίζει με συνέπεια ότι η παραγωγή και η διάθεση των ΟΠΥ στην κοινωνία θα διενεργείται σύμφωνα με τους όρους βιωσιμότητας, τους όρους που τίθενται από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχής της αειφόρου ανάπτυξης.

H πολιτική αυτή για τους ορυκτούς πόρους  οφείλει να είναι σταθερή και διαφανής, αλλά και με δυνατότητα αναπροσαρμογής, σύμφωνα με τις εκάστοτε κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες ή για λόγους προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Πρέπει επίσης να δένει αρμονικά με τις υπόλοιπες Εθνικές Πολιτικές, αμβλύνοντας διενέξεις που αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας. Μια τέτοια πολιτική, αλλά και όλες οι εκφάνσεις εφαρμογής της, δεν μπορεί παρά να είναι αποτέλεσμα διαλόγου και ενημέρωσης, το δυνατόν ευρύτερης, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, η πολιτική αυτή απαιτεί ως βασικό εργαλείο ένα απλοποιημένο, κωδικοποιημένο και εκσυγχρονισμένο κανονιστικό (θεσμικό) πλαίσιο.

Οι βασικοί επιμέρους στόχοι της πολιτικής αυτής πρέπει να είναι :
  • Η επαρκής και σταθερή διάθεση ΟΠΥ στην κοινωνία με βιώσιμο οικονομικά τρόπο, εναρμονισμένο με τις εθνικές τομεακές πολιτικές ανάπτυξης άλλων δραστηριοτήτων
  • Η ανάδειξη και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών που προλαμβάνουν ή μειώνουν και τελικά αποκαθιστούν, στο μέτρο του δυνατού, τις επιπτώσεις της εξόρυξης και των συναφών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και στη ανθρώπινη υγεία.
  • Η εξοικονόμηση των ΟΠΥ μέσα από βέλτιστες οικο-αποδοτικές πρακτικές παραγωγής.
  • Η διασφάλιση της χρήσης των ΟΠΥ για όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικό διάστημα μέσα από κατάλληλες πρακτικές αποτελεσματικής χρήσης, αύξησης του κύκλου ζωή τους και ανακύκλωσης.
  • Η μεγιστοποίηση του αναπτυξιακού οφέλους και η ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων της εξορυκτικής δραστηριότητας.
  • Η εναρμόνιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και αναγκών των τοπικών κοινωνιών με τις αναπτυξιακές δυνατότητες που δημιουργούν οι εκμεταλλεύσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
  • Η διαμόρφωση των χώρων των λατομείων και μεταλλείων, ώστε να είναι αυτοί δεκτικοί άλλων προγραμματισμένων χρήσεων, μετά την ολοκλήρωση των εκμεταλλεύσεων.
  • Η χωροταξική οργάνωση της μεταποίησης πρώτων υλών, όταν αυτή συντελείται εκτός των μεταλλευτικών ή λατομικών χώρων.
Επίσης, η Εθνική Πολιτική για την αξιοποίηση των ΟΠΥ πρέπει: ·
  • Να στηρίζεται στη γνώση του αποθεματικού δυναμικού των ορυκτών της χώρας,που σημαίνει ότι όλα τα κοιτάσματα θα είναι είναι καταγεγραμμένα και ότι τα σχετικά στοιχεία είναι διαθέσιμα σε ένα διαλειτουργικό γεωχωρικό πληροφοριακό σύστημα, συμβατό με την πανευρωπαϊκή βάση γεωχωρικών δεδομένων Ορυκτών Πόρων.
  • Να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της εξορυκτικής δραστηριότητας, που επηρεάζουν καθοριστικά τη χωροθέτηση και τη «βιώσιμη» διαχείρισή της απαιτώντας ειδικές παρεμβάσεις, που προκύπτουν από α) τον γεωγραφικό εντοπισμό τους σε θέσεις που έχει επιλέξει η ίδια η Φύση β) το γεγονός ότι οι Ορυκτές Πρώτες Υλες  δεν είναι «ανανεώσιμες» παρά μόνον σε κλίμακα γεωλογικού χρόνου και γ) Το γεγονός ότι η εκμετάλλευση των ορυκτών οδηγεί σε ορατό αποτύπωμα, οι επιπτώσεις του οποίου πρέπει να ελαχιστοποιούνται.
  • Να λαμβάνει υπόψη ότι η εξορυκτική βιομηχανία είναι ευάλωτη και άρρηκτα συνδεδεμένη με τις εθνικές και διεθνείς οικονομικοπολιτικές συγκυρίες και συνεπώς να συνεκτιμά τις τάσεις και διακυμάνσεις της παγκόσμιας αγοράς πρώτων υλών.
  • Να παρακολουθεί τις ευρωπαϊκές εξελίξεις σε θέματα που αφορούν στις κατευθύνσεις και όρους στρατηγικής ανάπτυξης των ΟΠΥ.
  • Να δημιουργεί αξιόπιστο και κατάλληλο κλίμα για την προσέλκυση και πραγματοποίηση παραγωγικών επενδύσεων αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας.

Και φυσικά η πολιτική αυτή θα πρέπει να διαθέτει και πολιτικούς να την ενστερνιστούν, να την στηρίξουν στα δύσκολα σημεία και φυσικά επαρκή κι αποτελεσματική διοίκηση που θα εγγυάται για την εφαρμογή της. Διαφορετικά και με απολύτως προσδιορισμένη σε όλες τις λεπτομέρειές και τους στόχους της πολιτική, εμείς θα συνεχίσουμε να τυρβάζουμε around the bush…[Πέτρος Τζεφέρης][by Tzeferis Peter]

Απαιτείται εθνική εξορυκτική πολιτική: συνέντευξη του νέου προέδρου του ΣΜΕ κ. Ελευθέριου Φαίδρου

Σχετικά Άρθρα